Badania stanowiska Trzebnica 2 na stoku Winnej Góry ujawniły niezwykle rzadkie ślady osadnictwa grupy wczesnych form ludzkich (Homo erectus), sięgające około 500 tys. lat temu. Znaleziska tego typu są pierwszymi w Polsce i bardzo rzadkie w Europie. Odkryto je w 1988 r. i były badane do 1994 r. przez międzynarodowy zespół specjalistów.
Zostały wykryte dwa poziomy osadnictwa. W dolnym poziomie sprzed 500 tys. lat wykryto blisko 1500 artefaktów kamiennych oraz szczątki fauny. Kości zwierząt zachowały się w niewielkich fragmentach, czasami ze śladami nacięć, co przemawia za wnioskiem, że są to pozostałości zwierzyny, na którą polowano i przywleczono do obozowiska. Wyróżniono następujące gatunki: bizon, łoś, jeleń, dzik, koń, nosorożec, które reprezentują faunę typu leśnego i stepowego. Ponadto znaleziono zęby kilku dużych szczupaków, a waga jednego z nich została oszacowana na ok. 15 kg. Poziom górny, zawierający ok. 210 artefaktów, położony około 1 m wyżej od dolnego, pochodzi sprzed 350 tys. lat. Oba poziomy należą tradycji mikrolitycznej w paleolicie dolnym Eurazji.
F – Stanowisko archeologiczne
Zasięg stanowiska Trzebnica 2 w kopalni odkrywkowej na Winnej Górze.
Przekrój ściany południowej w Trzebnicy: trzeciorzęd: miocen: 1 – iły poznańskie; interglacjał małopolski: 2 –piaski i żwiry z artefaktami kamiennymi (kropki) i szczątkami fauny – dolny poziom; zlodowacenie Sanu: 3 – residuum glin glacjalnych; interglacjał mazowiecki: 4 –piaski, 5 – piaski z artefaktami górnego poziomu (trójkąty); zlodowacenie Odry: 6 – piaski, mułki lokalnie laminowane, 7 –diamikton pylasty; interglacjał lubelski: 8 – gleba lessivé; zlodowacenie Warty: 9 – pseudomorfozy klinów mrozowych; interglacjał eemski: 10 – residuum poziomu glebowego It2, gleba lessivé; zlodowacenie Wisły: 11 – pył; holocen: 12 – gleba współczesna. A – dolny poziom artefaktów, B – górny poziom artefaktów.
Trzebnica, stan. 2. A – Zagęszczenie zabytków na metr kwadratowy w poziomie dolnym: 1 – krawędź odkrywki; B – Zagęszczenie zabytków na metr kwadratowy w poziomie górnym: 1 – krawędź odkrywki, 2 – kliny mrozowe.
