Święta Jadwiga i Henryk Brodaty zostawili na całym Dolnym Śląsku wiele śladów swojej działalności. Największym, służącym do dzisiejszego dnia jest Bazylika św. Jadwigi w Trzebnicy. Mocą dekretu Kongregacji do Spraw Duchowieństwa otrzymała w 2007 roku status Międzynarodowego Sanktuarium. Nic więc dziwnego, że stanowi najznamienitszą wizytówkę miasta i jest powodem dumy jego mieszkańców. Jej zwiedzanie z pewnością dostarczy wielu pozytywnych i niezapomnianych przeżyć.
Bazylika św. Jadwigi – kościół zbudowany pod wezwaniem św. Bartłomieja i Najświętszej Marii Panny jest najstarszym sanktuarium na Śląsku i jedną z ważniejszych nekropolii Piastów Śląskich oraz miejscem uświęconym kultem św. Jadwigi. Trójnawowa bazylika ma 80 m długości i 23 m szerokości. Nawa główna składa się z czterech przęseł kwadratowych nakrytych sklepieniami krzyżowymi. Z pierwotnej późnoromańskiej budowli (początek XIII w.) zachowały się zręby murów, dwa portale (dawidowy i adoracji NMP) oraz krypta św. Bartłomieja położona pod prezbiterium. Pośrodku prezbiterium znajduje się grobowiec księcia Henryka Brodatego i mistrza krzyżackiego Konrada von Feuchtwangena.
Po obu stronach prezbiterium położone są kaplice: św. Jana i św. Jadwigi. Kaplica św. Jana zachowała swój pierwotny charakter i nastrój. Pośrodku znajduje się symboliczny grób św. Jadwigi (w miejscu gdzie złożono jej relikwie podczas budowy kaplicy św. Jadwigi). Druga kaplica jest pierwszym w Polsce obiektem zbudowanym w stylu czysto gotyckim (kaplica wzniesiona w latach 1268–1269). W kaplicy mieści się imponujący, barokowy sarkofag Świętej, wykonany z marmuru i alabastru. Pod baldachimem, wspartym kolumnami, spoczywa Jej alabastrowy posąg.
-
Kapliczka św. Jadwigi Śląskiej
Na Kaplicznym Wzgórzu na wysokości 255 m. n.p.m. położona jest mała Kaplica p.w. Świętej Jadwigi. Zbudowana została w XVIII wieku. Okolice wzgórza porastają rozległe sady stanowiące nieodłączny element miasta, natomiast do samej kapliczki prowadzi piękna aleja wiekowych lip umożliwiająca odpoczynek i chwilkę zadumy w tym uroczym miejscu. Jak głosi legenda tutaj odpoczywała św. Jadwiga podczas swoich podróży do Wrocławia. W środku znajduje się drewniany ołtarzyk z obrazem przedstawiającym Jadwigę podczas modlitwy. Miejsce to zostało uwiecznione w kadrze kamery filmowej. Malownicze otoczenie i sama kapliczka stanowiły scenografię w znanych polskich filmach np. „Popiół i diament” - Andrzeja Wajdy czy znanym serialu „Czterej Pancerni i Pies”.
-
Rotunda Pięciu Stołów
Rotunda Pięciu Stołów to zbudowany z cegieł i rudy darniowej obiekt w kształcie okręgu pochodzący z XIII wieku. Wzniesiono ją na obrzeżach miasta na fundamencie trzynastowiecznych brył granitowych. Bardzo prawdopodobne jest, iż było to miejsce charytatywnej działalności prowadzonej przez Jadwigę. Ta murowana budowla zapewniła odosobnienie chorych podczas epidemii w XVII wieku. W środku okręgu znajduje się krzyż, figura św. Jadwigi oraz kamień z napisem „Sprawiedliwość”. Rotunda znajduje się na trasie Dużej Ścieżki Świętej Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy, na której ustawiono siedem kamieni medytacji przypominających cnoty św. Jadwigi. Dodatkowym faktem świadczącym o połączeniu rotundy z żoną Henryka I Brodatego są wykute w tynku wewnętrznej ściany obiektu sceny obrazujące życie świętej. Obecnie Rotunda Pięciu Stołów jest zamknięta dla turystów, jednak można ją oglądać z zewnątrz, a do środka pozwalają zaglądać kratowe drzwi.
-
Kościół pw. św. Ap. Piotra i Pawła
Na miejscu obecnego Kościoła św. Ap. Piotra i Pawła stał pierwszy w dziejach Trzebnicy kościół parafialny. Jego fundatorem był najstarszy udokumentowany właściciel Trzebnicy, możnowładca Piotr Włostowic. Dowody na istnienie w tym miejscu kościoła parafialnego zawiera bulla papieża Hadriana IV z 1155 roku. W 1525 roku świątynia ta jako pierwsza w ówczesnym Księstwie Oleśnickim przejęta została przez ewangelików, którym służyła z przerwami do 1947 roku. W końcowej fazie II wojny światowej protestancka parafia pod wezwaniem św. Piotra w Trzebnicy liczyła 6500 wiernych. W święta Bożego Narodzenia 1994 roku odprawiono w nim pierwszą od wielu lat Mszę św. - pasterkę. Konsekracja kościoła miała miejsce 6 grudnia 1998 roku, a sześć miesięcy później erygowana została przy kościele Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Trzebnicy.
-
Pocysterski Zespół Klasztorno - Kościelny w Trzebnicy
Pocysterski Klasztor Sióstr Boromeuszek należy do największych budynków klasztornych w Europie Środkowej. Wzniesiony został w latach: 1696–1726 na miejscu pierwotnego, znacznie mniejszego budynku (z początku XIII w.) Budynek jest dwupoziomowy z dwoma narożnymi pawilonami w ścianie frontowej. Wnętrze klasztoru zawiera kilka interesujących rzeźb i obrazów. Godne uwagi są również piękne refektarze. Od 1870 roku pracują tu siostry Kongregacji Miłosierdzia Świętego Karola Boromeusza. Dziś klasztor służy nadal pielgrzymom, udostępniając odkrycia archeologiczne z czasów św. Jadwigi.
