• EN
  • DE
  • UA

Taczów Mały

W okolicach wsi znajduje się malowniczy wąwóz lessowy wzdłuż drogi gruntowej z Taczowa Małego do Pierwoszowa, zaczynający się
w południowej części wsi Taczów Mały przy mostku na rzece Ławie i biegnący na południe przez 800 metrów, do końca lasu o powierzchni ok. 1 ha.

W okolicznych lasach wsi rośnie objęty ochroną gatunek śnieżyczki. Ciekawostką jest, iż w zbiornikach wodnych w pobliżu miejscowości występują objęte ścisłą ochroną ropucha zielona oraz rzekotka drzewna. Warto zauważyć, że na terenach miejscowości występuje objęty ścisłą ochroną błotniak stawowy, należący do rzadkich okazów ptaków w Polsce.

Liczba mieszkańców – 119  (na dzień 30.06.2024)
Sołtys – Bożena Mazur

Odkrycia archeologiczne stwierdziły tu ślady osadnictwa sięgające epoki kamienia i okresu kultury łużyckiej. To bardzo stara wieś. Jej nazwa pochodzi od imienia Tacs ewentualnie Tasz. Posiada metrykę równie starą jak Taczów Wielki: Tachovo (1155), Taczaw (1245) Thaczow (1295), Taczaw ((1418), Klein Totschen (1765-1939), po 1945 r. – Taczów Mały.

Wieś ta w pierwszej połowie XII w. weszła w skład majątku biskupstwa wrocławskiego i została wymieniona w dokumencie papieskim z 1155 r., w którym papież Hadrian IV na prośbę biskupa wrocławskiego Waltera wziął biskupstwo wrocławskie pod swą opiekę i zatwierdził jego posiadłości. Potwierdza to również „Liber Fundationis Episcopatus Wratislaviensis”, czyli „Księga Fundacyjna Biskupstwa Wrocławskiego” z około. 1305 r., która zawiera spis dóbr biskupich do 1295 r. Krótka notatka przy Taczowie Małym wskazuje, że w tym czasie na terenie tej miejscowości obok wioski, znajdowały się również dobra ziemskie. We wsi był młyn i mieszkało 6 kmieci. Natomiast dobra należały do Juchi – w jego majątku mieszkało pięciu kmieci – i do biskupa wrocławskiego, który przeznaczył je na utrzymanie kanonika gnieźnieńskiego, Johana Albifalonisa, który zrezygnował z tej funkcji i żył na dworze biskupim we Wrocławiu.

W XIV w. wieś została przeniesiona na prawo niemieckie. Utworzono sołectwo. Sołtys otrzymał 1 łan ziemi wolny od czynszu i danin. W 1418 r. biskup wrocławski nadał swoje dobra jako dożywocie kanonikowi Hermannowi Dwengowi. Po jego śmierci majątek został przekazany kapitule wrocławskiej katedry.

Dobra biskupie wraz z folwarkiem, od co najmniej 1616 r., były dawane w dzierżawę lub zastaw. Dzierżawiły je takie rody jak: von Abschatz – 1616, von Frankenberg – 1634, von Meusebach – 1706, Dove-Schuslort i von Woy – 1785. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1810 r., majątek ten nabył kupiec Willert. W latach 1830-1837 przejął go skarb państwa. Powiększone dobra o dwa majątki chłopskie, w latach 1852-1912 zakupił Jentscha z Brochocina, a w latach 1921-37 stały się one własnością rodu von Kassel z Głuchowa Górnego.

Wieś miała charakter ulicówki położonej przy skrzyżowaniu dróg z Głuchowa Górnego do Machnic i z Czachowa do Pierwoszowa. Z czasem przekształciła się na wielodrożnicową, którą zabudowano zagrodami frankońskimi w czworobok. W południowo-wschodniej części wsi zlokalizowany był folwark i stawy hodowlane. Na terenie folwarku istniał dwór, wzniesiony przez kapitułę lub przez któregoś z dzierżawców dóbr. Dwór stał jeszcze w okresie międzywojennym. Obecnie w większej części jest zniszczony. We wsi był wiatrak, młyn, browar, gorzelnia i gospoda. Pod koniec XIX w. na 296 ha gruntów gospodarowali chłopi, którzy mieszkali w 25 zagrodach. Wieś liczyła wtedy 168 mieszkańców, a w r. 1933, było ich 166. W czasie wojny prusko-francuskiej (1870-1871), uczestniczyło też kilku mieszkańców wsi. Jeden z nich, August Hempel zginął we Francji na początku działań wojennych. W kampanii tej wzięło udział wielu ochotników z całego powiatu trzebnickiego.

1 kwietnia 1939 r., decyzją administracyjną, podobnie jak Taczów Wielki, Taczów Mały został włączony do wsi Moltketal, wcześniej Brochocin.